بررسی تأثیر مبلمان شهری بر رفتار شهروندی با رویکرد مدیریت شهری
نویسندگان :
خلاصه :
تحولات چند دهه اخیر چه در مصالح و چه در تنوع سبکها و چه به دلیل سرعت در ساختوساز موجب شد که ضرورت توجه بهنما و نیز ساماندهی بدنههای شهری موردتوجه قرار گیرد. در برنامهریزی شهری موضوعات و مسائل مختلف شهری مورد تأکید و مطالعه قرار میگیرد. در این میان آشفتگیهای شهری از منظر و ابعاد مختلف قابلبحث و بررسی است.
رفتار شهروندان نیز در شهرها تحت تأثیر عوامل مختلف مدیریت شهری است زیرا مدیران شهری از طریق سازماندهی و هماهنگی بین عوامل تحت نفوذ خود میتوانند شهر را بهگونهای طراحی و سازماندهی کنند که بهتبع آن رفتار شهروندان نیز تحت تأثیر قرار گیرد. محله زیتون کارمندی بهعنوان بخشی شاخص از کلیت شهر اهواز، ضمن حفظ ساختار یکپارچه محلهای خود، زیر حوزههایی تعریفشده خواهد داشت که هویت مصنوع و کالبدی آن باز زنده سازی شده و در مواردی نیز هویتی جدید به آن بخشیده شده است. تأکید بر ارتقاء مؤلفههای کیفی همچون سرزندگی، پیاده مداری، امنیت، پویایی و تنوع در مبلمان شهری سبب حضور و مراجعه گسترده از نقاط مختلف اهواز به این محله شده و شکلی فرا منطقهای به آن بخشیده است. در این تحقیق سعی شده است تأثیر مؤلفههای مبلمان شهری در رابطه با رفتار شهروندی کوی زیتون کارمندی شهرستان اهواز موردبررسی قرار گیرد. که به این منظور یک فرضیه اصلی و چهار فرضیه فرعی تدوین گردید که پس از تعیین جامعه و نمونه آماری و جمعآوری و تحلیل دادهها و اطلاعات، نتایج تحقیق حاکی از آن شد که بین مبلمان شهری و مؤلفههای آن شامل مبلمان خیابانی، مبلمان ترافیکی، مبلمان پارکی و سازههای اطلاعرسانی، و رفتار شهروندی در کوی زیتون کارمندی شهرستان اهواز رابطه معناداری وجود دارد.
کلمات کلیدی: مبلمان شهری، رفتار شهروندی، مبلمان خیابانی، مبلمان ترافیکی، مبلمان پارکی
۱٫ مقدمه
امروزه شهرها و شهرداریها ازلحاظ مدیریت و برنامهریزی با شرایط متغیری روبرو هستند. افزایش انتظارات و نیازهای مردم، کاهش منابع مالی و تخریب محیطزیست، پیچیدگیهای اجتماعی و کالبدی شهرها ازجمله مشکلاتی است که امروزه مدیران شهری و برنامه ریزان در برنامهریزی شهری موضوعات و مسائل مختلف شهری مورد تأکید و مطالعه قرار میدهند. در این میان آشفتگیهای شهری از منظر و ابعاد مختلف قابلبحث و بررسی است. رفتار شهروندان نیز در شهرها تحت تأثیر عوامل مختلف مدیریت شهری است. زیرا مدیران شهری از طریق سازماندهی و هماهنگی بین عوامل تحت نفوذ خود میتوانند شهر را بهگونهای طراحی و سازماندهی کنند که بهتبع آن رفتار شهروندان نیز تحت تأثیر قرار گیرد.
شهر موجودیتی زنده و فعال است که با نبض زندگی و نیازهای روزمره مردم در تپش است. هرکجا معماری هست، گرافیک هم هست. بحث به ناسازی نیست، بلکه صحبت از ارتباط هنرها برای ساخت اثر و به دست آوردن روح و حس زیبایی برای شهر است. اگر یک مجسمه و یا ساختمان با اصول اولیه گرافیک و مواد موجود در هنر بصری ساخته شود، یک اثر هنری است. باید توجه داشت که هنرهای بصری تنها مختص نقاشی روی کاغذ نیست. بلکه شامل نقش زدن روی سطح مسطح بهوسیله موزاییک یا کاشی نیز میشود . همچنین میتوان از مصالحی همچون موزاییک، سنگ مرمر، آهن و انواع فلز و چوب استفاده کرد. این مصالح بسیار زیبا و از بین نرفتنی هستند و جزء مواد مستحکم و سخت به شمار میروند. حتی تعدادی از این مواد و مصالح قابلبازسازی و شستشو هستند.
منظر شهری مطلوب و انتظام یافته که خود درنتیجه تناسب عوامل موجد آن حاصل میشود باعث ایجاد احساسی خوشایند از زندگی در محیط شهری شده و عامل مؤثری در ارتقاء رابطه شهروندان و شهر میشود. تأثیر منظر شهر بر وجوه روحی ، اداری و رفتاری شهروندان و اهمیت منظر شهر بر مباحث حقوق شهروندی دو وجه بسیار مهم و مؤثر این موضوع هستند که بهطور عمده اهداف هرگونه طرح و برنامه در جهت ساماندهی منظر شهری را دربرمی گیرند.آنچه نباید از ذهن به دور نگاه داشت ذکر این نکته بسیار مهم است که مطلوبیت منظر شهری در ابعاد مختلف و هماهنگی آن با ویژگیهای فرهنگی، اجتماعی و طبیعی و … شهر که درنتیجه عملکرد مناسب و هماهنگ لایههای مختلف تشکیلدهنده شهر میشود ، با تأثیرگذاری بر روحیات و رفتارهای شهروندان ، زمینههای ایجاد آرامش روحی و نزدیک شدن به شهر مطلوب را فراهم میآورد.
خیابان زیتون کارمندی بهعنوان یکی از مهمترین محورهای شهر اهواز با عملکرد مختلط منطقهای – ناحیهای، محل قرارگیری کاربریهایی با مقیاس شهری است. این خیابان مهم شهری ازنظر ابعاد کالبدی و طبیعی، سرزنده و دارای تنوع فعالیتی با عملکرد غالب تجاری در مقیاس شهر اهواز هست. محله زیتون کارمندی و خیابان زیتون در ابتدای ساختوساز بافتی مسکونی در تملک شرکت نفت داشته که پس از واگذاری این محله و تغییر کاربری آن، در دوران کنونی به یکی از خیابانهای سرزنده و پویای شهر تبدیلشده که به نظر میرسد نقشی فعال درزمینهٔ اقتصادی نیز ایفا میکند. اما آنچه تعریف پروژه و بازنگری در آن را لازم میسازد نامناسب بودن و ظرفیت پذیری این خیابان است که با توجه بهپیش بینی اولیه آن برای سکونت و وضعیت کنونی آنکه غالباً به سمت تجاریهای بزرگمقیاس رفته ، به دنبال خود ترافیک سنگینی را به دنبال داشته و خیابان زیتون کارمندی هرروز بیش از گذشته در اختیار خودرو قرار میگیرد و شهروندان ناچار به تحمل شرایطی غیر ازآنچه موردنیاز و علاقه آنها هست، شدهاند. حاکمیت اتومبیل بر خیابان زیتون محدوده را به یک کویر آسفالت بدل کرده است که با توجه به اقلیم شهر اهواز ، گرم و سوزان است. محله زیتون کارمندی بهعنوان بخشی شاخص از کلیت شهر اهواز، ضمن حفظ ساختار یکپارچه محلهای خود، زیر حوزههایی تعریفشده خواهد داشت که هویت مصنوع و کالبدی آن باز زنده سازی شده و در مواردی نیز هویتی جدید به آن بخشیده شده است. تأکید بر ارتقاء مؤلفههای کیفی همچون سرزندگی، پیاده مداری، امنیت، پویایی و تنوع فعالیت سبب حضور و مراجعه گسترده از نقاط مختلف اهواز به این محله شده و شکلی فرا منطقهای به آن بخشیده است. با مشاهده مبلمان شهری محله زیتون بهراحتی میتوان این نتیجه را گرفت که نهتنها خود مبلمان طراحی نشده است بلکه جانمایی مبلمان هم اتفاقی بوده و بر اساس الگوی فکر شدهای صورت نپذیرفته است.
- مبانی نظری پژوهش
۳-۱-مبلمان شهری
اولین چیزی که هنگام ورود یک شخص به شهر نظر او را جلب میکند و به دید او وسعت میبخشد سیمای شهر هست. یعنی تمامی اجزاء شهر که در آن وجود دارند. ازجمله نمای ساختمانها، اثاثیه و مبلمان شهری، فضاهای شهری و… یکی از عوامل سامان بخشی یا بالعکس ایجاد نابسامانی در فضاهای شهری و طبیعی(فضاهای مصنوع و غیر مصنوع)، شیوه طراحی، انتخاب و در کنار هم قرار دادن مبلمان شهری است که از مهمترین عناصر منظره ساز در اینگونه فضاها محسوب میگردند. مبلمان شهری از دیدگاههای مختلفی میتوانند موردبررسی قرار گیرد اما از شاخصترین تعاریف در این خصوص میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- برای سامان بخشیدن به زندگی شهری و پاسخگویی به نیازهای متعدد شهروندان، به عناصر و وسایلی نیاز است تا همچون اثاث خانه که امکان زندگی را در فضای محصور میان دیوارها فراهم میکنند، امکان گذران زندگی را در فضاهای باز عمومی شهر فراهم آورند و جریان حرکت، سکون، تفریح، امنیت و جز اینها را تنظیم کنند. اصطلاح رایج این وسایل و عناصر شهریاند که در فضاهای عمومی مورداستفاده قرار میگیرند، اینگونه عناصر هم جنبه کاربردی در خدمات شهری دارند و هم در زیباسازی شهر مؤثرند(گروتر، ۱۳۷۵).
- مبلمان شهری شامل محلهای نشستن (نیمکت، صندلی و …)، روشناییها، سطل زبالهها، ایستگاههای اتوبوس، قیمهای درختان، ایستگاههای دوچرخه و موتورسیکلت، کیوسکهای مطبوعات و فروش بلیط و … تابلوهای راهنما، تابلوهای تبلیغاتی، نردهها و تیرکها، صندوقهای جمعآوری کمکهای مردم، مجسمهها، پستهای تلفن و برق، شیرهای آتشنشانی، صندوق پست، دریچه کانالها و شبکههای در کف سازی، گلدانهای گل، آبنماها و … هست.
- مبلمان شهری، مجموعهای از تجهیزات و تسهیلاتی است که کیفیت و کار آیی زندگی را در شهر و خیابان ارتقاء میبخشد(باکستر،۲۰۰۳).
ساخت و مکانیابی مبلمان شهری میتواند در هویت بخشی و یکپارچگی فضا نقش بسزایی را ایفا نماید. همچنین با توجه نظریههای نظریهپردازانی چون کوین لینچ ، گیبونز ، اوبرهولستر ، پاکزاد و غیره که نقش المانهای شهری را در هویت بخشی و یکپارچگی فضا و جلوگیری از اغتشاش بصری عامل مؤثر و مهمی میدانند و معتقدند مبلمان شهری که بهخوبی در فضاهای تعریفشده قرار میگیرد ، میتواند به فضا هویت داده و خود از آن هویت یابد ، بهعبارتیدیگر خود در آن تعریفشده و آن را تعریف کند .
در بعضی موارد نیز به جرات میتوان گفت هجوم بیرویه و حسابنشده جمعیت از روستاها و شهرهای کوچکتر به شهرهای بزرگ و بهویژه کلانشهرها و درنتیجه نیاز بیشتر به خدمات شهری مناسب، باعث به وجود آمدن سیمایی نامناسب در هویت و کالبد شهر میشود. بهطوریکه در بسیاری از موارد برای پاسخگویی به نیاز شهروندان در امر خدمات شهری، دقت فدای سرعت شده و حفظ هویت و زیبایی، بهویژه در مبلمان شهری با مشکلاتی مواجه میشود(بنتلی، ۱۳۸۲). مبلمان شهری به مجموعه وسیعی از وسایل، اشیاء، دستگاهها، نمادها، بناها، فضاها و عناصری گفته میشود که چون در شهر و خیابان و در کل فضای باز نصبشدهاند و استفاده عمومی دارند، به این اصطلاح معروف شدهاند(گیببونس و همکاران، ۱۹۹۱). درواقع مبلمان شهری، عناصر مکملی هستند که همچون اثاث یکخانه، امکان زندگی را در فضای محصور [شهری]، میان سنگ و بتن و شیشه فراهم میآورد. این اجزاء، جریان حرکت، سکون، تفریح و اضطراب را در شهر تنظیم میکنند و به آن روح میبخشند(لینچ، ۱۳۸۳).
۳-۲-مؤلفه های مبلمان شهری
۱)مبلمان خیابانی : شامل ایستگاههای اتوبوس و تاکسی، آبخوریها، نیمکتها، نردهها، راهبندها، پلهای عابر پیاده، پلهای همسطح جوی آب، انواع چراغهای روشنایی، انواع پرچمها و نظایر آنها.
۲)مبلمان ترافیکی : شامل تابلوهای هشداردهنده، گلمیخهای کف خیابان، راهبندها، جداکنندهها، پارکینگهای دوچرخه و موتورسیکلت، تجهیزات معلولین و نظایر آنها.
۳)مبلمان پارکی : شامل وسایل بازی انفرادی و ترکیبی، کفپوش زمینبازی، تجهیزات ورزشی و بدنسازی، مبلمان کودک و نظایر آن.
۴)سازههای اطلاعرسانی و تبلیغاتی : شامل انواع آگهینماها، استندها، بوردهای دیواری، تابلوهای راهنمای گردشگری، نقشههای شهری، پلاکهای معرف میدانها و معابر، تابلوهای سر در مغازهها، تابلوهای راهنمای مسیر و نظایر آنها.
۳-۳– مهمترین عوامل تأثیرگذار در طراحی عناصر مبلمان شهری
اولین نکته کارکرد یا (Function) این عناصر است. البته این مسئله در تمامی شاخههای طراحی مهم است. یک طراح باید بداند که یک نیمکت، تابلو، آبخوری و نظایر آن، در کجا نصب میشود و توسط چه کسی استفاده میشود و چه نیازی را برآورده میکند. طرح ما باید خدمت و وظیفه خود را در درجه اول، به بهترین شکل ممکن به انجام رساند. توجه به تخریبهای آگاهانه (وندالیزم) نیز نکته مهمی در بحث کارکرد است که در طراحی عناصرِ دارای استفاده عمومی، اهمیت زیادی پیدا میکند. در دنیای امروز که انسانها از هم دورتر و دورتر میشوند، یکی از کاربردهای عناصر مبلمان شهری، رفتارسازی و تسهیل ارتباط مردم است. امروزه نحوه طراحی مبلمان شهری میتواند باعث تشدید ارتباط مردم شود و بین آنها روابط اجتماعی بیافریند. به همین دلیل است که در طراحی مبلمان جدید، طراحیهای قوسدار، نیمدایره، مارپیچ و روبروی هم توصیه میشود. چون ارتباط اجتماعی را توسعه میدهند. عناصر مبلمان شهری دارای کارکردهای جدیدی درزمینهٔ روانشناسی، جامعهشناسی و ارتباط اجتماعی شدهاند که طراحان نباید از آنها غافل بمانند. ترکیب طبیعت با فضاهای شهری، نکته دیگری است که طراحان باید به آن توجه کنند. توسعه فضاهای سبز از طریق طراحی باغچهها و گلدانهای شهری، در راستای چنین تفکری است(سعیدنیا، ۱۳۷۹). همچنین نزدیکتر کردن جانوران (مثل پرندهها) به فضاهای شهری نیز از رویکردهای نوین و معاصر است. راهکار دیگری که بر مبنای این رویکرد مورداستفاده قرار میگیرد، توجه به آب و حرکت آب در فضاهای شهری است. ثابتشده است که صدای آب به انسان آرامش میبخشد. در فضای شهری امروزی، طرحهایی ارائه میشوند که در آنها صدای آب و درواقع موسیقی طبیعت در مبلمان شهری مترنم میشود(پاکزاد، ۱۳۷۹).
۳-۴-رفتار شهروندی
رفتار شهروندی سه بخش اساسی مرتبط با یکدیگر از مسئولیتهای شهروندی شهری را شامل میشود:
بخش اول: احترام به ساختارها و فرآیندهای منظم را شامل میشود. به این معنی که شهروندان مسئول، اختیار منطقی – قانونی را تشخیص داده و از قانون تبعیت میکنند.
بخش دوم: وفاداری است که در آن شهروند علایق جامعه و ارزشهای نهفته در آن را بهصورت کلی تأمین میکند. شهروندان وفادار جوامع خود را ارتقا میدهند. آن را حفاظت کرده و تلاشهای زیادی برای نیکی کردن از خود نشان میدهند.
بخش سوم: مشارکت، درگیری مسئولانه و فعال در اداره جامعه را تحت شرایط قانونی در برمیگیرد. شهروند مسئول، درباره مسائل کلی که بر جامعه تأثیرگذار است اطلاع کافی داشته، اطلاعات و ایدههای خود را با سایر شهروندان مبادله کرده و به اداره جامعه کمک میکند و دیگران را نیز تشویق میکند که چنین رفتاری داشته باشند.
دریکی از تعاریف رفتار شهروندی که بهوسیله بیتمن ۱۹۹۹و ارگان در سال ۱۹۸۳ مطرحشده است. بهطورکلی آن دسته از رفتارهایی موردتوجه قرار میگیرد که علیرغم اینکه اجباری برای انجام آنها وجود ندارد، در سایه انجام آنها از جانب شهروندان، برای جامعه منفعتهایی ایجاد میشود. ارگان و گراهام مواردی از قبیل اطاعت، وفاداری و مشارکت را تشریح کردند که نتیجههایی از ارتباط قولنامهای هستند و این رفتارهای انفعالی، مسئولیتهای شهروندی را نشان میدهند و در این میان ارگان این دسته از رفتارها را بهعنوان رفتارهای فرا نقشی موردتوجه قرارداد. در دهههای اخیر بسیاری از اصطلاحات برای تشریح چنین رفتاری استفادهشدهاند نظیر: رفتار شهروندی سازمانی ، رفتار اجتماعی گرایانه، رفتار فرا نقشی، خودجوشی سازمان و حتی رفتار ضد نقشی. فعالیتهای مرتبط با نقش که فراتر از انتظارات وظیفه توسط فرد انجام میشود بهعنوان رفتارهای فراتر از نقش تعریف میشود. این دسته از رفتارها در مواردی و توسط برخی از نویسندگان بهعنوان رفتار شهروندی در نظر گرفته میشود . عناصر کلیدی تعریف رفتار شهروندی عبارتاند از: ۱- گونهای از رفتارها که از آن چیزی که بهطور رسمی توسط قوانین جامعه تعریف میشود فراتر میرود ۲- یکگونه از رفتارهای غیر مشخص ۳-رفتارهایی که بهطور مشخص پاداش داده نمیشود و بهوسیله ساختارهای رسمی شناسایی نمیشود ۴-رفتارهایی که برای عملکرد، اثربخشی و موفقیت اجتماع بسیار مهم هستند(بحرینی، ۱۳۸۴).
در بررسیها مشخص میشود که حتی تئوریهای رفتاری به نظر میرسد نقش محیط را نادیده گرفتهاند و برخی به فاکتورهای محیطی توجه داشتهاند. در تعریف اولیه برونگرایی/درونگرایی، خصوصیاتی را که بهطور طبیعی بهعنوان فاکتورهای درونی در نظر گرفتهاند، بر اساس ارتباط شخص با محیط بیانشده است. شناخت خصوصیات فردی به ما کمک میکند که رفتارهای آشکار محیطی را حدس بزنیم. بهعنوانمثال با دانستن اینکه فردی اجتماعی و پرتحرک است، میتوان بهطور مشخص نوع رفتارهای انتخابی او را در شرایط مختلف حدس زد. جدا از رفتارها و خصوصیاتی که توسط تئوریسینهای سنتی و تجربی شخصیت تشریح شده است از قبیل برونگرایی، شخصیت اجتماعی و … ، روان شناسان محیطی بیان کردهاند که افراد رفتار و منشهایی دارند که بهطور مشخص نتیجه تقابل بین محیط و فرد است رفتارها و کارکردهای رفتاری انسانی بر مبنای یک مفهوم روانشناختی- محیطی مهم به نام قابلیت تطابق فرد و محیط تعریف میشوند. ارزیابی خصوصیات انسانی، مدلی از منشها و رفتارها را به دست میدهد، که بخش مهمی از انسانها و مفهوم تناسب شخصی و محیط را شامل میشود. اگرچه این مفهوم هنوز بهطور کامل تکامل نیافته، ابعاد آن مشخص نشده است، ولی میتوان بر روی مفهوم شخصیت تکیه کرد و آن را بهجای عنوان عمومی مردم به کاربرد. کاربرد اصطلاح محیطگرایی در اینجا مناسب است. بهطورکلی محیطهای رفتاری نسبت به الگوهای جاری رفتار یا محیط فیزیکی جبریتر هستند. سازگاری محیط و رفتار بستگی به میزان شایستگی مردم و ویژگیهای اندام واژهای آنها دارد. ازآنجاییکه بسیاری از فعالیتهای انسان شامل رفتارهای عملی است، محیط کالبدی هم باید با این رفتارهای عملی و توانمندیهای انسان سازگار باشد. تحقیقات علوم رفتاری، مبانی شناخت الگوهای موجود رفتار و الگوهای موردنیاز موقعیتهای خاص را برای طراحان محیط میسر میسازد (بحرینی، ۱۳۷۵).
- ۴. فرضیههای پژوهش
۴-۱- فرضیه اصلی:
بین مبلمان شهری و رفتار شهروندی در کوی زیتون کارمندی شهرستان اهواز رابطه معنیدار وجود دارد.
۴-۲- فرضیههای فرعی:
۱)بین مؤلفه مبلمان خیابانی و رفتار شهروندی در کوی زیتون کارمندی شهرستان اهواز رابطه معنیدار وجود دارد.
۲)بین مؤلفه مبلمان ترافیکی و رفتار شهروندی در کوی زیتون کارمندی شهرستان اهواز رابطه معنیدار وجود دارد.
۳) بین مؤلفه مبلمان پارکی و رفتار شهروندی در کوی زیتون کارمندی شهرستان اهواز رابطه معنیدار وجود دارد.
۴) بین مؤلفه سازههای اطلاعرسانی و رفتار شهروندی در کوی زیتون کارمندی شهرستان اهواز رابطه معنیدار وجود دارد.
۵-روش تحقیق
پژوهش حاضر ازلحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی، و بر اساس روش تحقیق از نوع تحقیقات همبستگی است.
۶- جامعه آماری
جامعه آماری موردمطالعه در این پژوهش شامل کارکنان و کارشناسان شاغل در حوزه معماری و شهرسازی و زیباسازی شهرداری اهواز میباشند.
۷-روش نمونهگیری
در این پژوهش از روش نمونهگیری هدفمند استفاده شد. در نمونهگیری هدفمند محقق با توجه به اهداف پژوهش و ویژگیهایی که نمونههای پژوهش باید داشته باشند، اقدام به انتخاب نمونهها میکند. در اینگونه نمونهگیری، پژوهشگر با بکار بستن قضاوت و تلاش سنجیده میکوشد تا نمونهای که انتخاب میکند افراد نمونه را بهگونهای انتخاب کند که تا جایی که روش نمونهگیری غیر تصادفی اجازه میدهد، افراد انتخابشده ازنظر ویژگیهای مختلف کموبیش به جامعه واقعی شباهت داشته باشد.
۸-ابزار جمعآوری دادهها
در این پژوهش بهمنظور جمعآوری اطلاعات از ابزار مصاحبه عمیق و ساختاریافته و نیز پرسشنامه محقق ساخته استفادهشده است.
۹- روش تجزیهوتحلیل دادهها
برای تجزیهوتحلیل دادهها، از روشهای آمار توصیفی و آمار استنباطی استفادهشده است که درروش آمار توصیفی از میانگین، انحراف استاندارد، واریانس و خطای استاندارد و درروش آمار استنباطی از روش ضریب همبستگی پیرسان، تحلیل رگرسیون، تحلیل واریانس و آزمون t استفاده شد. دادهها پس از ورود به رایانه از طریق نرمافزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
۱۰- تحلیلهای آماری آزمون فرضیه اصلی و فرضیههای فرعی
– فرضیه اصلی: بین مبلمان شهری و رفتار شهروندی در کوی زیتون کارمندی شهرستان اهواز با ۹۹ درصد اطمینان (۰۰۱/۰= p) و ضریب همبستگی ۷۶۳/۰رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد.
– فرضیه فرعی ۱) : بین مبلمان خیابانی و رفتار شهروندی در کوی زیتون کارمندی شهرستان اهواز با ۹۹ درصد اطمینان (۰۰۱/۰= p) و ضریب همبستگی ۶۵۲/۰رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد.
– فرضیه فرعی ۲) : بین مبلمان ترافیکی و رفتار شهروندی در کوی زیتون کارمندی شهرستان اهواز با ۹۹ درصد اطمینان (۰۰۱/۰= p) و ضریب همبستگی ۶۹۹/۰رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد.
– فرضیه فرعی ۳) : بین مبلمان پارکی و رفتار شهروندی در کوی زیتون کارمندی شهرستان اهواز با ۹۹ درصد اطمینان (۰۰۱/۰= p) و ضریب همبستگی ۷۵۶/۰رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد.
– فرضیه فرعی ۴) : بین سازههای اطلاعرسانی و رفتار شهروندی در کوی زیتون کارمندی شهرستان اهواز با ۹۹ درصد اطمینان (۰۰۱/۰= p) و ضریب همبستگی ۵۸۹/۰رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد.
۱۱- نتیجهگیری و پیشنهاد
با توجه به نتایج مشاهدهشده از ضریب همبستگی و مقدار احتمال مربوط به سطح معنیداری (کمتر از ۰۵/۰) بین دو تغییر موردمطالعه( مبلمان شهری و رفتار شهروندی)، فرضیه H0 آماری مبنی به رعدم وجود رابطه معنیدار بین دو تغییر موردمطالعه رد میشود به این معنا که بین مؤلفههای مبلمان شهری و رفتار شهروندی در کوی زیتون کارمندی شهرستان اهواز رابطه معنیدار و همبستگی مثبت وجود دارد. بر این اساس شایسته است که مسئولان و برنامه ریزان در کلانشهری همچون اهواز، بیش از گذشته به موضوع سیمای بصری و مبلمان شهری این شهر توجه نمایند. مبلمان شهری و سیمای بصری شهر اهواز بدون تردید جدا و منفک از معماری و ساختوساز آن نبوده و لازم است در هرگونه طراحیهای فیزیکی شهر، به موضوع روانشناختی و ابعاد جامعهشناختی و هنری آن توجه لازم معطوف گردد. لذا مبلمان شهری باید زیبایی بصری محیط را به دنبال داشته باشد. خدمات شهری و عناصر آن باید دارای چیدمانی باشد که علاوه بر کاربری و خدماترسانی مناسب، آرامش روحی و روانی ساکنان را نیز فراهم کند. مبلمان شهری باید بهگونهای طراحی شود که امکان استفاده برای همه اقشار جامعه اعم از زن، مرد، پیر، جوان، معلول و جانباز … فراهم آید. برای داشتن مبلمان و خدمات شهری خوب میتوان باسلیقه و طراحی صحیح و هنرمندانه از امکانات محلی و مصالح بومی بهره لازم را برد. در طراحی مبلمان شهری، باید به نکات ظریف هنری ازجمله جنس مصالح، رنگها و مسائل اقلیمی توجه ویژه را داشت.
منابع
- بحرینی، ح.، تحلیل فضاهای شهری در رابطه با الگوی رفتاری استفادهکنندگان و ضوابطی برای طراحی، انتشارات.
- بحرینی، س.ح.، ۱۳۷۵٫ تحلیل فضاهای شهری در رابطه با الگوهای رفتاری استفادهکنندگان و ضوابطی برای طراحی، انتشارات دانشگاه تهران.
- بنتلی، ا.ی.، ۱۳۸۲٫ محیطهای پاسخدهنده، ترجمه مصطفی بهزاد فر، انتشارات دانشگاه علم و صنعت.
- پاکزاد ، ج.، ۱۳۷۹٫ مبلمان شهری ؛ مسائل و رویکردها مجله شهرداریها، ویژهنامه شماره ۲، سال دوم.
دانشگاه تهران.
- سعیدنیا، ا.، ۱۳۷۹٫ طراحی فضاها و مبلمان شهری ، انتشارات سازمان شهرداریهای کشور.
- گروتر، ی.ک.، ۱۳۷۵٫ زیباشناختی در معماری، ترجمه جهانشاه پاکزاد و عبدالرضا همایون، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
- لینچ، ک.، ۱۳۸۳٫ سیمای شهر، ترجمه منوچهر مزینی، انتشارات دانشگاه تهران.
.Baxter, A., 2003. Furniture – Main Street Recommendations.
Gibbons, J., Oberholzer, B., 1991. Urban streetscape, Cambridge professional books.
Gibbons, J., Oberholzer, B., 1991. Urban streetscape, Cambridge professional
The Effect of Urban Furniture on Citizenship Behavior with Urban Management Approach
(Case study: Zeyton Karmandi Koi, Ahvaz City)
Mohammad Reza Houshi 1, Sayed Ayat Mirsalari
Ph.D. Student of Business Management (Strategic), Iran University of Industry and Mines, Ahvaz Center
Email: reza.noura@yahoo.com
Professor of Civil Engineering Department, Islamic Azad University, Ramhormoz Branch
Abstract
The developments of the last few decades, both in materials and in the variety of styles, and due to the speed of construction, have made it necessary to pay attention to the facade as well as to organize the urban bodies. Urban planning and urban issues are emphasized and studied. In this context, urban disturbances can be discussed from a variety of perspectives and dimensions. Citizens ‘behavior in cities is also influenced by various urban management factors because urban managers can organize and coordinate the city in such a way that they can be influenced by citizens’ behavior. The Zayvon Karmandi neighborhood as an integral part of the city of Ahvaz, while preserving its unified neighborhood structure, will have sub-domains defined by its artificial and physical identity, and, in some cases, a new identity has been forgiven. Emphasis on the promotion of quality components such as vitality, pedestrian, security, dynamism and diversity in urban furniture has caused extensive presence and visit from different parts of Ahwaz to this neighborhood and has given it a trans-regional form. In this research, the effect of urban furniture components on the behavior of zeyton karmandi Koi citizenship in Ahvaz city has been investigated. For this purpose, a main hypothesis and four sub-hypotheses were developed. After determining the society and statistical sample and collecting and analyzing data and information, the research results indicated that between urban furniture and its components include street furniture, furniture Traffic, park furniture and information structures, and citizenship behaviors in the zeyton karmandi koi city of Ahvaz city have a meaningful relationship.